ساختمان انرژی صفر چیست؟
ساختمان انرژی صفر (ZEB) به ساختمانی اطلاق میشود که در طول یک سال، به طور خالص، هیچ انرژی از شبکه برق یا منابع سوخت فسیلی دریافت نمیکند. به عبارت دیگر، این ساختمانها به اندازه کافی انرژی تجدیدپذیر در محل تولید میکنند تا تمام نیازهای انرژی خود را، از جمله گرمایش، سرمایش، روشنایی و لوازم برقی، تامین کنند. ساختمانهای انرژی صفر، گامی فراتر از صرفهجویی در مصرف انرژی هستند. در حالی که ساختمانهای کممصرف، مصرف انرژی خود را تا حد زیادی کاهش میدهند، اما هنوز به مقداری انرژی از شبکه یا سوختهای فسیلی نیاز دارند.
تاثیر انرژی صفر بر معماری:
معماری ساختمانهای انرژی صفر، بر اصول زیر استوار است:
- کاهش مصرف انرژی: اولین قدم برای رسیدن به انرژی صفر، کاهش مصرف انرژی تا حد امکان است. این کار با استفاده از مصالح و روشهای ساخت و ساز کارآمد، طراحی پلان مناسب، و استفاده از تجهیزات و سیستمهای با مصرف پایین انرژی انجام میشود.
- تولید انرژی تجدیدپذیر:پس از کاهش مصرف انرژی، نیاز است تا انرژی باقیمانده از منابع تجدیدپذیر در محل تولید شود. برخی از متداولترین منابع انرژی تجدیدپذیر برای ساختمانهای انرژی صفر عبارتند از:
- انرژی خورشیدی: پنلهای خورشیدی میتوانند برای تبدیل نور خورشید به برق استفاده شوند.
- انرژی باد: توربینهای بادی میتوانند برای تبدیل انرژی باد به برق استفاده شوند.
- زیستتوده: زیستتوده، مانند چوب و ضایعات غذایی، میتواند برای گرمایش و تولید برق استفاده شود.
ژئوترمال:
گرمای زیرزمینی میتواند برای گرمایش و سرمایش ساختمان استفاده شود.
ذخیرهسازی انرژی: از آنجا که تولید انرژی تجدیدپذیر همیشه با نیاز به مصرف مطابقت ندارد، ذخیرهسازی انرژی برای استفاده در زمانهایی که تولید کافی نیست، ضروری است. باتریها متداولترین روش ذخیرهسازی انرژی برای ساختمانهای انرژی صفر هستند.
مزایای ساختمانهای انرژی صفر:
- کاهش هزینههای انرژی: ساختمانهای انرژی صفر به طور قابل توجهی هزینههای برق و گاز طبیعی را کاهش میدهند
- کاهش انتشار گازهای گلخانهای: با کاهش مصرف سوختهای فسیلی، ساختمانهای انرژی صفر به کاهش آلایندههای هوا و مبارزه با تغییرات آب و هوا کمک میکنند.
- افزایش استقلال انرژی:ساختمانهای انرژی صفر از شبکه برق و منابع سوخت فسیلی مستقل هستند، بنابراین در برابر قطعی برق و نوسانات قیمت انرژی آسیبپذیر نیستند.
- ایجاد شغل:صنعت انرژی تجدیدپذیر به سرعت در حال رشد است و فرصتهای شغلی جدیدی ایجاد میکند.
- بهبود کیفیت هوا: ساختمانهای انرژی صفر آلایندههای هوا را کاهش میدهند
- افزایش آسایش ساکنین: ساختمانهای انرژی صفر معمولاً راحتتر از ساختمانهای سنتی هستند، زیرا دارای دمای داخلی ثابتتر و کیفیت هوای بهتر هستند.
- افزایش ارزش ملک:ساختمانهای انرژی صفر معمولاً ارزش ملک بالاتری نسبت به ساختمانهای سنتی دارند.
- حمایت از توسعه پایدار: ساختمانهای انرژی صفر نقشی کلیدی در توسعه پایدار ایفا میکنند، زیرا به کاهش مصرف منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست کمک میکنند.
چالشهای پیش روی ساختمانهای انرژی صفر:
- هزینه اولیه بالا:هزینه ساخت و ساز ساختمانهای انرژی صفر معمولاً بیشتر از ساختمانهای سنتی است.
- پیچیدگی فنی:طراحی و ساخت ساختمانهای انرژی صفر نیاز به مهارت و تجربه تخصصی دارد.
- محدودیتهای فضایی:سیستمهای تولید انرژی تجدیدپذیر، مانند پنلهای خورشیدی و توربینهای بادی، میتوانند فضای زیادی اشغال کنند.
- عدم ثبات تولید انرژی تجدیدپذیر: تولید انرژی تجدیدپذیر میتواند با تغییرات آب و هوا نوسان داشته باشد، بنابراین ذخیرهسازی انرژی برای تضمین منبع تغذیه ثابت ضروری است.
نتیجهگیری:
ساختمانهای انرژی صفر نقشی کلیدی در آینده انرژی پایدار ایفا میکنند. با وجود چالشهایی که وجود دارد، مزایای این ساختمانها قابل توجه است و انتظار میرود که در سالهای آینده به طور فزایندهای محبوب شوند.
علاوه بر مزایا و چالشهایی که ذکر شد، موارد زیر نیز جالب توجه است:
- استانداردها و مقررات: بسیاری از کشورها و مناطق در حال توسعه استانداردها و مقررات برای ساختمانهای انرژی صفر هستند. این موارد میتواند به افزایش تقاضا برای این نوع ساختمانها و کاهش هزینهها کمک کند.
- نوآوریهای فنی: نوآوریهای فنی به طور مداوم هزینه ساخت و ساز ساختمانهای انرژی صفر را کاهش میدهند و کارایی آنها را افزایش میدهند.
- آگاهی عمومی: آگاهی عمومی از مزایای ساختمانهای انرژی صفر در حال افزایش است، که تاثیر بر معماری: معماری ساختمانهای انرژی صفر، نیازمند رویکردی جامع و یکپارچه به طراحی است که در آن عوامل زیر در نظر گرفته شود:
- جهتگیری و فرم ساختمان: ساختمان باید به گونهای طراحی شود که از نور خورشید و تهویه طبیعی به حداکثر برسد
- مصالح و سیستمهای ساختمانی: باید از مصالح و سیستمهای ساختمانی با کارایی بالا استفاده شود تا اتلاف گرما و سرمایش به حداقل برسد
- سیستمهای گرمایش و سرمایش: باید از سیستمهای گرمایش و سرمایش کارآمد و مبتنی بر انرژیهای تجدیدپذیر استفاده شود
- سیستمهای روشنایی:باید از سیستمهای روشنایی کممصرف و مبتنی بر فناوریهای نوین مانند LED استفاده شود.
- سیستمهای کنترل ساختمان:باید از سیستمهای کنترل ساختمان هوشمند برای مدیریت مصرف انرژی و ایجاد فضای راحت برای ساکنین استفاده شود. معماران باید با مهندسان تاسیسات، متخصصان انرژی تجدیدپذیر و دیگر متخصصان همکاری کنند تا ساختمانهای انرژی صفر که هم از نظر زیبایی شناسی مطلوب و هم از نظر عملکردی کارآمد باشند، طراحی کنند.
نمونه هایی از معماری صفر انرژی
- مدرسه ابتدایی Montessori در کالیفرنیا: این مدرسه انرژی صفر است که از طریق پنلهای خورشیدی، پنجرههای سقف و سیستمهای گرمایش و سرمایش طبیعی همه نیازهای انرژی خود را تامین میکند. نتیجهگیری: ساختمانهای انرژی صفر نمونهای از معماری م پایدار هستند که میتوانند به کاهش مصرف انرژی، کاهش آلایندههای هوا و حفاظت از محیط زیست کمک کنند. با توسعه فناوریهای جدید و افزایش آگاهی عمومی، انتظار میرود که ساختمانهای انرژی صفر در سالهای آینده به یک واقعیت رایج تبدیل شوند.مدرسه ابتدایی مونتسوری در کالیفرنیا، یک نمونه عالی از معماری پایدار و ساختمانهای انرژی صفر است که با استفاده از خلاقیت و نوآوری، به طور کامل نیازهای انرژی خود را تامین میکند. در اینجا به برخی از ویژگیهای کلیدی این مدرسه که آن را منحصر به فرد میکند، میپردازیم:
1.تامین انرژی از طریق منابع تجدیدپذیر:
- پنلهای خورشیدی: بر روی سقف مدرسه، پنلهای خورشیدی متعددی نصب شدهاند که نور خورشید را به برق تبدیل میکنند و بخش قابل توجهی از نیازهای الکتریکی مدرسه را تامین میکنند.
- پنجرههای سقفی: این پنجرهها علاوه بر نور طبیعی، گرمای خورشید را نیز به داخل ساختمان هدایت میکنند و به گرمایش فضای داخلی در زمستان کمک میکنند.
- سیستمهای گرمایش و سرمایش طبیعی: مدرسه از سیستمهای گرمایش و سرمایش طبیعی مانند تهویه مطبوع پسیو و استفاده از مصالح عایقکاری مناسب، برای تنظیم دمای داخلی بدون نیاز به سیستمهای گرمایشی و سرمایشی سنتی بهره میبرد.
2. طراحی سازگار با محیط زیست:
- بام سبز: بر روی بام مدرسه، یک بام سبز پوشیده از گیاهان و درختان تعبیه شده است که به تصفیه هوا، جذب آب باران و خنک کردن فضای اطراف مدرسه کمک میکند.
- سیستمهای جمعآوری آب باران: آب باران از طریق سیستمهای لولهکشی جمعآوری شده و برای آبیاری باغها و سرویسهای بهداشتی مدرسه مورد استفاده قرار میگیرد.
- مصالح ساختمانی پایدار: در ساخت مدرسه از مصالحی استفاده شده است که از نظر زیستمحیطی پایدار و قابل بازیافت هستند.
3. تمرکز بر آموزش:
- فضای آموزشی خلاقانه: مدرسه مونتسوری دارای فضای آموزشی باز و خلاقانهای است که به دانشآموزان آزادی و انعطافپذیری برای یادگیری و کاوش را میدهد.
- برنامه آموزشی جامع: برنامه آموزشی مدرسه بر اساس فلسفه مونتسوری است که بر استقلال، خلاقیت و یادگیری تجربی دانشآموزان تاکید دارد.
- ارتباط با جامعه: مدرسه مونتسوری با برگزاری رویدادها و کارگاههای آموزشی، به طور فعال با جامعه محلی ارتباط برقرار میکند و به ترویج مفاهیم پایداری و مسئولیت اجتماعی میپردازد. مدرسه ابتدایی مونتسوری در کالیفرنیا، الهامبخش نسل جدیدی از مدارس است که با در نظر گرفتن محیط زیست و با استفاده از راهحلهای خلاقانه و پایدار، به آموزش نسل آینده کمک میکنند.
مرکز مصالح پایدار bullitt در سیاتل:
مرکز مصالح پایدار Bullitt در سیاتل، واشنگتن، نمونهای برجسته از معماری پایدار و ساختمانهای انرژی صفر است که با طراحی خلاقانه و نوآورانه، به طور کامل نیازهای انرژی خود را تامین میکند. در اینجا به برخی از ویژگیهای کلیدی این مرکز که آن را منحصر به فرد میکند، میپردازیم:
1. تامین انرژی از طریق منابع تجدیدپذیر:
- پنلهای خورشیدی: بر روی سقف مرکز، پنلهای خورشیدی متعددی نصب شدهاند که نور خورشید را به برق تبدیل میکنند و بخش قابل توجهی از نیازهای الکتریکی مرکز را تامین میکنند.
- توربین بادی: یک توربین بادی کوچک بر روی بام مرکز نصب شده است که به تولید برق اضافی در مواقعی که باد میوزد کمک میکند.
- سیستمهای جمعآوری آب باران: آب باران از طریق سیستمهای لولهکشی جمعآوری شده و برای آبیاری باغها و سرویسهای بهداشتی مرکز مورد استفاده قرار میگیرد.
2. طراحی سازگار با محیط زیست:
- بام سبز: بر روی بام مرکز، یک بام سبز پوشیده از گیاهان و درختان تعبیه شده است که به تصفیه هوا، جذب آب باران و خنک کردن فضای اطراف مرکز کمک میکند.
- سیستمهای گرمایش و سرمایش طبیعی: مرکز از سیستمهای گرمایش و سرمایش طبیعی مانند تهویه مطبوع پسیو و استفاده از مصالح عایقکاری مناسب، برای تنظیم دمای داخلی بدون نیاز به سیستمهای گرمایشی و سرمایشی سنتی بهره میبرد.
- مصالح ساختمانی پایدار: در ساخت مرکز از مصالحی استفاده شده است که از نظر زیستمحیطی پایدار و قابل بازیافت هستند.
3. تمرکز بر پایداری:
- سیستمهای بازیافت و کمپوست: مرکز دارای سیستمهای بازیافت و کمپوست گستردهای است که به کاهش ضایعات و حفظ منابع طبیعی کمک میکند.
- سیستمهای روشنایی کممصرف: در مرکز از لامپهای LED و سایر سیستمهای روشنایی کممصرف استفاده میشود تا مصرف انرژی به حداقل برسد.
- حمل و نقل پایدار: مرکز در مکانی واقع شده است که به راحتی با وسایل حمل و نقل عمومی و دوچرخه قابل دسترسی است و کارکنان و بازدیدکنندگان را به استفاده از روشهای حمل و نقل پایدار تشویق میکند. مرکز مصالح پایدار Bullitt در سیاتل، الهامبخش نسل جدیدی از ساختمانها است که با در نظر گرفتن محیط زیست و با استفاده از راهحلهای خلاقانه و پایدار، به حفظ منابع طبیعی و ارتقای کیفیت زندگی انسان کمک میکنند.